Son dakika haber | ‘Hipertansiyon, çocuklarda büyüme geriliÄŸine yol açabilir’

Primer hipertansiyonun yetiÅŸkinlerde olduÄŸu gibi çocukluk çağında da hiçbir belirti göstermeden geliÅŸebildiÄŸini ve özellikle aşırı kilolu ve obez çocukların hipertansiyon yönünden yüksek riskli olduÄŸunu Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, ‘Buna karşın, semptomatik hipertansiyonlu çocuklarda baÅŸ aÄŸrısı, görme bozukluÄŸu, okul baÅŸarısında düşüklük gibi genel belirtilerin görülmesinin yanı sıra ikincil hipertansiyonun büyüme geriliÄŸine de yol açabilir’ dedi.Son yıllarda yapılan araÅŸtırmalar, çocuklarda yaklaşık yüzde 3-5 oranında hipertansiyon bulunduÄŸunu gösteriyor. YetiÅŸkinler açısından son derece önemli olan bu sorun çocukluk çağında eriÅŸkinlerden farklı seyrediyor. Yeditepe Ãœniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, eriÅŸkinlerde hipertansiyon vakalarının yaklaşık yüzde 90’ında herhangi bir neden bulunmadığını söyleyerek, ‘ÅžiÅŸmanlık, sigara, kötü beslenme (tuzlu, yaÄŸlı, yüksek kalorili), ailesel yatkınlık gibi risk faktörleri var. Bu grup hipertansiyona birincil (primer) hipertansiyon deniyor. Hipertansiyon vakalarının kalan yüzde 10’u da eÅŸlik eden bir hastalığa baÄŸlı geliÅŸen ikincil (sekonder) hipertansiyon olarak adlandırılıyor. Buna karşın çocukların yüzde 15’inde birincil, geri kalan yüzde 85’inde de ikincil hipertansiyon görülüyor’ diye konuÅŸtu.AÄ°LELER DAHA DÄ°KKATLÄ° OLMALIÇocuklarda hipertansiyonun aileler tarafından fark edilmediÄŸine iÅŸaret eden Prof. Dr. Düşünsel, ‘Sürekli baÅŸ aÄŸrısı, baÅŸ dönmesi, bayılma, burun kanaması, uykuda horlama ve görmede bulanıklık gibi belirtiler olması durumunda hekime baÅŸvurulması gerekiyor’ diyerek aileleri dikkatli olmaları konusunda uyardı.STRES VE SINAV KAYGISI DA HÄ°PERTANSÄ°YON NEDENÄ°Kötü beslenme ve hareketsiz yaÅŸam tarzından strese kadar birçok faktörün çocuklarda hipertansiyon için risk oluÅŸturabildiÄŸine dikkat çeken Prof. Dr. Düşünsel şöyle konuÅŸtu: ‘Sınav stresi ya da günlük hayatta yaÅŸanan baÅŸka stresler, korku, heyecan, sevinç gibi duygusal durum deÄŸiÅŸiklikleri de kan basıncında yükselmeye neden oluyor. Özellikle lise ve üniversite sınavlarına hazırlanan çocuklarda masa başında geçirilen uzun süre ve abur cubur atıştırmalıklara baÄŸlı geliÅŸen kilo artışı ile hipertansiyon görülme riski de artıyor.’KAN BASINCI DEÄžERÄ° ÖNEMLÄ°Son yıllarda obezitenin artışıyla primer hipertansiyon görülme sıklığında da artış yaÅŸandığını vurgulayan Prof. Dr. Düşünsel, ‘Çocukluk çağında eriÅŸkinlerde olduÄŸu gibi hipertansiyon sınırı olarak tek bir deÄŸer söylemek mümkün deÄŸildir. Ancak, 0-18 yaÅŸ aralığındaki çocuk ve ergenlerin boy ve kilo takiplerinde kullanılan standart eÄŸri ve tablolar gibi hipertansiyon tanımında da yaÅŸ, cins ve boya göre hazırlanmış persentil tabloları kullanılmaktadır. Buna gör; 90 persentilin altındaki deÄŸerler normal, 90-95 persentil arası yüksek kan basıncı ya da prehipertansiyon, 95 üstü ise hipertansiyon olarak adlandırılmaktadır’ diyerek çocuklar için tanımlanan hipertansiyon deÄŸerleri için de bilgi verdi.HAREKETSÄ°Z YAÅžAM, OBEZÄ°TE VE HÄ°PERTANSÄ°YON KISIR DÖNGÃœSÃœObezite görülme oranının son 30-40 yılda tüm dünyada ikiye katlandığını söyleyen Prof. Dr. Düşünsel, ‘Dünya verilerine bakıldığında obezite oranı 1975’de kız çocuklarında yüzde 0,7, erkeklerde  ise yüzde 0,9 idi. Ancak 2016’ya gelindiÄŸinde bu oranlar, kızlarda yüzde 5,6 erkeklerde yüzde 7,8’e yükseldi. Bu rakamlar düşük görünebilir, ancak, bu rakamların önemli oranda obezite dediÄŸimiz kısmı oluÅŸturduÄŸu gözden kaçırılmamalıdır. Dolayısıyla bunlara aşırı kilolu olma durumu da katıldığında bu oranlar yüzde 20–30’lara dek yükseliyor’ diyerek son dönemde yapılan araÅŸtırmalarda okul çağı çocuklarında obez ve aşırı kilolu olmanın benzer oranlarda görüldüğünün tespit edildiÄŸini belirtti.TEDAVÄ°, YAÅžAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİYLE BAÅžLIYORÇocukluk çağında baÅŸlayan obezite ve hipertansiyonun ilerleyen yaÅŸlarda daha büyük sorunlara yol açabildiÄŸinin altını çizen Prof. Dr. Düşünsel, ‘BaÅŸta kardiyovasküler hastalıklar, insülin direnci, tip2 diyabet, yaÄŸlı karaciÄŸer hastalığı, psikolojik ve ortopedik sorunlar, uyku bozukluÄŸu gibi birçok hastalıkların geliÅŸmesine sebep oluyor. Günümüzde yaÅŸam kayıplarının birinci sıradaki nedeni kalp krizi, beyin kanaması ve inme. Bunun altında yatan birincil nedenin hipertansiyon. Bu nedenle, biz hekimler öncelikle kilo vermeyi öneriyor ve önemsiyoruz. Buna non farmakolojik tedavi ya da yaÅŸam tarzının düzenlenmesi adını veriyoruz. Kilo vermek kolay deÄŸil, ancak, düzenli yapılan egzersiz ve diyetle baÅŸarı saÄŸlanıyor. Bu aÅŸamada ailelerin de çocuklarına örnek olması, çocuklara saÄŸlıklı yaÅŸam için düzenli aktivite ve beslenme alışkanlıklarının erken yaÅŸta kazandırılması gerekiyor’ diye konuÅŸtu.Prof. Dr. Ruhan Düşünsel, sözlerine şöyle devam etti: ‘Aileler çocuklarında hipertansiyon şüphesiyle hekime baÅŸvurduÄŸunda öncelikle çocuÄŸun boyu, kilosu ölçülüp vücut kitle indeksi hesaplanıyor. Abdominal obezite için karın çevresi, boy oranının tespit edilmesi gerekiyor. Vücut kitle indeksi yüzde 85’in altında olan çocuklar normal kabul ediliyor.  Yüzde 85 ila 95 arası aşırı kilolu, yüzde 95’in üstü obez sayılıyor. Obezite, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklara yol açabiliyor. Bu nedenle fazla kiloların ivedilikle verilmesi gerekiyor.’

Bir önceki yazımız olan Kovid-19 geçirenlere 'kardiyolojik kontrol' uyarısı başlıklı makalemizde Haber ve Sağlık hakkında bilgiler verilmektedir.