Tırnak yeme alışkanlığının nedeni: Baskıcı aile yapısı

Tırnak yeme alışkanlığının özellikle çocuklarda çok sık görülen bir davranış olduÄŸunu söyleyen Klinik Psikolog Aylin Ä°pek Timur, ‘Baskıcı aile ortamında büyüyen kiÅŸilerde, bu tip davranışlar daha fazla görülüyor. Åžiddet, yetersiz ilgi ve sevgi ortamı, ihmal ve istismar çocuklarda anksiyete, depresyon ve davranış bozukluklarının geliÅŸmesine sebep oluyor. Çocuklar için tırnak yeme davranışı psikolojik etkilenmenin bir ifadesi olarak görülebilir’ dedi.Tırnak yeme alışkanlığının zararları Kovid-19 salgını ile el hijyeninin ön plana çıktığı bu dönemde daha önemli hale geldi. Bu davranışın aile içinde fark edilmemiÅŸ sorunların çözümü için bir sinyal ve ÅŸans olarak görülmesi gerektiÄŸine dikkat çeken Ä°stanbul Kent Ãœniversitesi’nden Klinik Psikolog Aylin Ä°pek Timur, önlenmesi için tavsiyelerde bulundu.Aile içi olumsuzluklar, dışlanma, akran zorbalığı, sınav stresi gibi sosyal etmenlerinin bu tip psikolojik belirtilere neden olacağını belirten Timur, hangi faktörlerin tırnak yeme davranışına yol açtığını bilmek aileler için nedenleri bulma ve düzeltebilmede yardımcı olabileceÄŸini söyledi.Çocuk, ergen ve yetiÅŸkinlerde, genellikle farkında olmadan içten gelen bir dürtü ile tırnak yeme davranışının yapıldığını belirten Timur, ‘Bunun sonucunda tırnakların kanaması, ellerde sızlama, kötü görünüme yol açtığı için kiÅŸi kötü hissedip, piÅŸmanlık ya da suçluluk duyguları hissetse de yine duygusal olarak zorlandığı bir anda aynı davranışı göstermektedir. Bu bazen kurtulması zor görünen bir kısır döngüye benzemektedir’ diye konuÅŸtu.EN BÃœYÃœK ETKEN BASKICI AÄ°LE YAPISIOtoriter, baskıcı aile ortamında bu tip davranışların daha fazla görüldüğünü aktaran Klinik Psk. Ä°pek Timur, ‘Aile içi iletiÅŸim sorunları, ÅŸiddet, yetersiz ilgi ve sevgi ortamı, çocuÄŸun sürekli azarlanması, ihmal, istismar, çocuÄŸun güven verici bir ortamda bulunmaması, ebeveynlerde boÅŸanma gibi nedenlerle çocukta kaygı, sıkıntı, öfke davranışları yoÄŸun olarak yaÅŸanır. Bunun sonucunda çocuklarda anksiyete, depresyon ve davranış bozukluklarının geliÅŸmesine sebep olur. Depresyon belirtilerini yetiÅŸkinlerden farklı biçimde gösteren çocuklar için tırnak yeme davranışı psikolojik etkilenmenin bir ifadesi olarak görülebilir.  ÖrneÄŸin; oluÅŸan özgüven sorunu ve kaygı karşısında çocuk tırnak yeme davranışı ile kendini rahatlatmanın bir yolunu bulmuÅŸ olabilir. Bunu bebeklikte parmak emerek kendini avutan bir bebeÄŸin davranışının devamı olarak da düşünebilirsiniz. Buna ek olarak bahsi geçen durumların hiçbiri olmadan da sadece evde tırnak yeme davranışı olan bir modelin bulunması da çocuklarda tırnak yeme davranışının bir sebebi olabilmektedir’ ifadelerini kullandı.3 – 4 yaÅŸ çocuklarında tırnak yeme davranışı karışında ebeveynlerin kaygılandıkları fakat en etkili müdahalenin ‘hiçbir ÅŸey yapmamak’ olduÄŸunu söyleyen Timur, ‘Evet kulaÄŸa garip gelmekte ve ‘Nasıl yani bırakalım da yemeye devam mı etsin? Alışkanlık haline mi gelsin?’ düşüncesini uyandırabilecek bir uygulama gibi gözükebilse de bu yaÅŸ grubu çocuklarında uyarmak, yaptığı davranışı ona fark ettirmek, yapmamasını söylemek davranışın daha sık yapılmasına neden olmakta ve beraberinde kaygı ve suçluluk duygusunu getirmektedir. Bu yaÅŸ grubunda ebeveynler aile içinde yolunda gitmeyen durumları belirleyerek neden olmuÅŸ olabilecek faktörleri düzeltmeye yönelmelidirler ve çocuklarına dolaylı yoldan yardım etmelilerdir. Daha büyük yaÅŸ grubu çocuklarda ve ergenlerde ise artık tırnak yeme davranışı ve sonuçlarının daha farkında bir geliÅŸim seviyesinde olan çocuklarla ve ergenlerle hem davranışsal hem biliÅŸsel müdahaleler ile yardım edilebilmektedir’ dedi.TIRNAK YEME ALIÅžKANLIÄžINI BIRAKMANIN YOLLARIKlinik Psk. Ä°pek Timur çocuklarda ve ergenlerde tırnak yeme davranışını bırakmalarına yardım etmek için yapılabilecekleri şöyle sıraladı: ‘Ailelerin çocuÄŸun davranışı yüzünden ‘hala bebek gibi tırnak yiyorsun’, ‘ellerin ne kadar çirkin gözüküyor’ gibi incitici cümlelerle onları damgalamamaları, utanç ve suçluluÄŸa yol açmamaları, bunu istemsiz ve farkında olmadan yapıyor olduklarını unutmamalarıdır. Bu davranışı bir ‘durum’ olarak ele alıp, olumsuz sonuçların ne olduÄŸu, çocuk ile yaÅŸamda zorlandığı alanların ne olduÄŸu, hangi olumsuz duyguları yoÄŸun yaÅŸadığı konuÅŸulmalı, ev ve okul ortamında kendisini zorlayan faktörlerin ne olduÄŸu belirlenmeli ve bu etkilerin ortadan kaldırılmasında birlikte hareket edilmelidir.”ÇocuÄŸun tırnak yiyerek aslında psikolojik olarak zorlandığını gösterdiÄŸi akıldan çıkarılmamalıdır. Devamında okul ve diÄŸer çevresinde düzenlemeler yapıp kendisine bu konuda uyarılar yapılmaması, utandırılmaması lazım.”Tırnak yeme isteÄŸi geldiÄŸinde dikkatini baÅŸka yöne çevirme, bu isteÄŸi sonraya erteleme, isteÄŸi kontrol edebildiÄŸini görmesini saÄŸlanmalıdır.’Ellerinin haftalık olarak fotoÄŸrafını çekip geliÅŸimi ve görünümdeki düzelmeyi görmesini saÄŸlanmalı ve kutlanmalıdır.”Tırnakları kısa tutma, el bakımını öğretme, tırnakları kremleyerek sürekli yumuÅŸak kalmalarını saÄŸlama kız çocuklarında basit manikür uygulamalarına yönelik araçlar alınmalıdır.”Tırnak yediÄŸini fark etmeyen çocuklarda aile bireyleri ve öğretmen arasında hatırlatıcı bir ipucu belirleme ve tırnak yediÄŸinde onun fark etmesine yardım edilmelidir.”Tırnak yemenin sadece bir davranışsal alışkanlık olduÄŸu ve deÄŸiÅŸebileceÄŸi vurgusu yapılmalıdır.”Temelde çocuÄŸun özgüven ve psikolojik iyi oluÅŸu desteklenmelidir.”Okul öncesi eÄŸitim çocuÄŸa güven ve kabul ortamını saÄŸlamanın yanı sıra bu davranışın pekiÅŸmemesi için öğretmenin kendi tutumu ve sınıf içi çocuklar arası etkileÅŸimlerin niteliÄŸi konusunda iyi birer gözlemci olmaları, saÄŸlıklı ortamın oluÅŸumu ve sürmesine dikkat etmeleri önemlidir.’Uyum ve davranış sorunları ile ilgili aile eÄŸitimleri düzenlenmesi, ailelerin bu konuda farkındalıklarının artırılması ve onlara destek verilmesi önem kazanmaktadır.’

Bir önceki yazımız olan Zeytin yaprağı koronavirüse iyi geliyor mu? başlıklı makalemizde Balıkesir, Gündem ve Zeytin hakkında bilgiler verilmektedir.