Trump’ın iyileÅŸmesinde gündeme gelmiÅŸti! Koronavirüse karşı monoklonal antikor umudu

Almanya, aşıya benzer bir etki yapabildiÄŸi düşünülen ‘monoklonal antikorlara’ dayalı bir ilaçla, koronavirüse karşı mücadele edeceÄŸini duyurdu.BBC Türkçe’nin haberine göre, Almanya SaÄŸlık Bakanı Jens Spahn, hükümetinin bu ilacı temin ettiÄŸini ve Avrupa BirliÄŸi’nde (AB) uygulayacak ilk ülke olacağını söyledi.Eski ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın tedavisinde de kullanılan monoklonal antikorların, bir araÅŸtırmaya göre aşıya benzer bir etki de yapabildiÄŸi düşünülüyor. MONOKLONAL ANTÄ°KORLAR NEDÄ°R? Antikorlar ‘vücudun bağışıklık sisteminin savaşçıları’ diye tarif edilebilir.Koronavirüs ya da baÅŸka herhangi bir patojen vücudunuza girdiÄŸinde antikorlar virüsün dikensi uçlarına yapışarak onun saÄŸlıklı hücrelere giriÅŸini engellerler.Fakat insan vücudu bir çok farklı türde antikor üretir. Bunların en güçlülerine ‘etkisizleÅŸtiren antikorlar’ denir.Bilim insanları bu antikorları eleyerek en güçlülerini, virüse yapışmakta en mahir olanı seçer ve seçilen antikor labaratuvarda çoÄŸaltılır, büyük miktarlarda üretimi yapılabilir.Ä°ÅŸte bu yöntemle elde edilen antikorlara tek bir antikor hücresinden klonlandıkları için monoklonal antikor ya da mAb deniyor.Aynı hücreden klonlanan bütün antikorlar birbirinin aynı olup, virüsün belli bir kısmına yapışırlar.Dolayısıyla tersinden söylemek gerekirse, belli bir virüse veya onun sadece belli bir yüzeyine yapışması amacıyla üretilen antikorların bu nedenle monoklonal olması gerekiyor.Bu antikorlar hastalara verildiÄŸinde derhal onun bağışıklık sistemini güçlendirirler.Fakat monoklonal antikorların sorunu, baÅŸlangıçta doÄŸru antikor hücresinin seçiminin genellikle çok zaman alması ve bu nedenle de pahalıya mal olması.Monoklonal antikor tedavisi, bazı ülkelerde ÅŸu ana kadar uygulanan, Kovid geçirip iyileÅŸmiÅŸ hastalardan elde edilen plazma hücresi tedavisinin zıddı bir yaklaşım.Kanın sıvı kısmını oluÅŸturan sarımsı bir sıvı olan plazma, bu yöntemde, koronavirüs geçirip iyileÅŸmiÅŸ hastalardan alınan plazmadaki çeÅŸitli antikorların çoÄŸaltılması yoluyla elde ediliyor.Dolayısıyla içerisinde poliklonal antikorlar yani farklı antikorların klonları var ve her farklı antikor klonu, virüsün farklı kısımlarına yapışıyor. DAHA ÖNCE KULLANILDI MI? Monoklonal antikorlar bazı kanser türleri de dahil çeÅŸitli hastalıklarla mücadelede 1980’li yıllardan beri kullanılıyor.ABD’deki bakım evlerinde yürütülen bir araÅŸtırma, laboratuvar koÅŸullarına çoÄŸaltılarak büyük miktarlarda üretilen monoklonal antikorların tedavinin yanısıra, insanların koronavirüs kapıp hastalanmasını önlemekte de etkili olabileceÄŸini ortaya koydu.ABD merkezli ilaç ÅŸirketi Eli Lilly tarafından üretilen bir Kovid-19 monoklonal antikoru, 2020 yılının Ekim ayında hastalanan Donald Trump’ın tedavisinde de, yine Amerikan Regeneron ÅŸirketi tarafından hazırlanan iki antikorlu bir ilaçla birlikte kullanılmıştı.Bu antikorlar (Regeneron’unki gibi antikor kokteylleri içindeki farklı antikor tipleri) virüsün çıkıntılarının biraz farklı kısımlarına yapışıyorlar, dolayısıyla virüs mutasyonu uÄŸrasa, yapısı deÄŸiÅŸse bile en azından antikorların birisi iÅŸe yarıyor.Regeneron geçmiÅŸte Ebola’nın tedavisi için de bir monoklonal antikor ilacı üretmiÅŸti.Fakat antikor klonlayarak elde edilen ilaçların maliyetinin yüksek olması, bir çok aşı çalışmasının da baÅŸarılı olması nedeniyle salgınla mücadelede bu yöntem bir süredir ikinci tercih konumuna düşmüştü. ALMANYA NEDEN MONOKLONAL ANTÄ°KOR Ä°LAÇLARINI TERCÄ°H ETTÄ°? AB içerisinde aşı ÅŸirketlerinin söz verdikleri miktarda aşıyı veremeyeceÄŸi, aşı sıkıntısı yüzünden aşılama çalışmalarının aksayacağı kaygısı artıyor.AstraZeneca ve Pfizer-BioNTech gibi ilaç ÅŸirketlerinin üretimde bazı sıkıntılar olduÄŸu yönündeki açıklamaları beklenen dozda aşı teslimatı yapılamayacağına iÅŸaret ediyor.Avrupa Komisyonu’nun saÄŸlıktan sorumlu üyesi Stella Kyriakides, birlik toprakları içerisinde Kovid aşısı üreten ÅŸirketlerin, ‘üçüncü ülkelere aşı ihraç etmek istediklerinde önceden AB makamlarına bildirimde bulunması gerekeceÄŸini’ söyledi.Almanya ise elindeki seçenekleri çeÅŸitlendirme yoluna gitmiÅŸ görünüyor.Alman kamu yayın kuruluÅŸu Deutsche Welle’nin haberine göre Almanya hükümeti 487 milyon dolar ödeyerek 200 bin doz monoklonal antikor stokladı.Almanya’da yayımlanan Pazar gazetesi Bild am Sonntag ise SaÄŸlık Bakanı Jens Spahn’ın gelecek haftadan itibaren ülkede monoklonal antikor kullanımına baÅŸlayacağı yolundaki açıklamasını duyurdu.Habere göre Spahn, ‘Bunlar pasif bir aşı gibi iÅŸlev görüyor. Bu antikorların hastalığın erken aÅŸamasında verilmesi yüksek risk gruplarındaki hastalarda Kovid’in daha ağır sonuçlar yaratmasını engelliyor’ dedi.Ä°lk denemelerin üniversite hastanelerinde yapılacağı düşünülüyor. YETERLÄ° AÅžI OLURSA YÄ°NE DE MONOKLONAL ANTÄ°KORLARA Ä°HTÄ°YAÇ DUYULUR MU? Åžu anda bir çok aşı seçeneÄŸi mevcut fakat üretimin talebi karşılayamayacağı ve gelecekte de aşı sıkıntısı yaÅŸanabileceÄŸi kaygıları var.Bunlar olurken Kovid’in dünya çapında yayılışı bütün hızıyla sürüyor. Ağır hastalananların ve ölenlerin sayısı her gün artıyor.Deksametazon ve diÄŸer bir ucuz kortizonlu ilaç olan hidrokortizon dışında klinik denemelerde baÅŸarısı doÄŸrulanmış ilaç tedavisi ise henüz yok. Bu bakımdan tedavide yeni yolların bulunması hayati önem taşıyor.Amerikan ilaç ÅŸirketi Regeneron’dan Leah Lipsich aşı eksikliÄŸinin dışında, aşı olsa bile vücudu yeterli antikor geliÅŸtiremeyecek bağışıklığı düşük bir risk grubu nüfus bulunduÄŸunu bu yüzden tedavinin önemli olduÄŸunu söylüyor.Lipsich virüs etkisizleÅŸtiren antikorlara dayalı ilaçların bu yüzden aşı yeterli olsa bile gerekli olacağı görüşünde.

Bir önceki yazımız olan Son Dakika | Tunus, Lübnan, Ürdün, Fas ve Cezayir'de Kovid-19 kaynaklı ölümler arttı başlıklı makalemizde Cezayir, Fas ve Sağlık hakkında bilgiler verilmektedir.