Uzmanından uyarı: Kadınlarda ve erkeklerde kısırlık nedenlerine dikkat

Hem kadınlarda hem erkeklerde görülen infertilite yani kısırlığın altında birçok nedenin yatabileceÄŸini söyleyen Doç. Dr. Gonca Yetkin Yıldırım, ‘Adet düzensizliÄŸi en dikkat çeken belirtilerdendir. Ayrıca gebelik olmadığı halde göğüslerden süt gelmesi, obezite, hormon bozukluÄŸuna baÄŸlı aşırı tüylenme ve akne problemi, erkeklerde sertleÅŸme ve boÅŸalma ile ilgili sorunlar, testislerde aÄŸrı ya da ÅŸiÅŸlik gibi durumlar söz konusuysa gecikmeden bir doktora baÅŸvurulmalı’ dedi.Kadın ve erkeklerde görülen infertilitenin (kısırlık) belirtilerinin çok belirgin olduÄŸunu söyleyen Medipol Mega Ãœniversite Hastanesi Tüp Bebek Bölümünden Doç. Dr. Gonca Yetkin Yıldırım, hastalığa iliÅŸkin bilgie vererek, tedavi yöntemlerini anlattı.  Doç. Dr. Yıldırım, düzenli cinsel iliÅŸkiye raÄŸmen 35 yaşından küçük kadınlarda 1 yıl içinde, 35 yaşından büyük kadınlarda ise 6 ay içinde gebelik oluÅŸmamasının kısırlık olarak tanımlandığına deÄŸinerek ‘Kısırlık nedenleri kadına baÄŸlı, erkeÄŸe baÄŸlı ve her ikisi kaynaklı olabileceÄŸi gibi, bazen de hiçbir sebep olmaksızın görülebilir. Ancak bazı durumlarda erken harekete geçmekte fayda var. ÖrneÄŸin; oligo-amenore dediÄŸimiz iki adet dönemi arasındaki sürenin 35 günden uzun olması, geçirilmiÅŸ pelvik iltihapları, öncesinde geçirilmiÅŸ pelvik cerrahi veya rüptüre apandisit öyküsü, dış gebelik öyküsü veya ailede erken menopoz öyküsü durumunda bir uzmana danışılmalı’ diye konuÅŸtu.Adet düzensizliÄŸine dikkat edilmesi gerektiÄŸini söyleyen Doç. Dr. Yıldırım, ‘Bazı aylar hiç adet olmama veya adet dönemlerinde ÅŸiddetli kanama, aÄŸrı ve sancı görülmesi en dikkat çeken belirtilerdendir. Ayrıca gebelik durumu olmadığı halde göğüslerden süt gelmesi, obezite, hormon bozukluÄŸuna baÄŸlı aşırı tüylenme ve akne problemi, erkeklerde sertleÅŸme ve boÅŸalma ile ilgili sorunlar, testislerde aÄŸrı ya da ÅŸiÅŸlik gibi durumlar söz konusuysa gecikmeden bir doktora görünülmeli ve tedaviye baÅŸlanmalıdır’ ifadelerini kullandı. ‘YAÅžLA YUMURTA KALÄ°TESÄ° DE AZALIYOR’Kadınlardaki infertilitenin belirlenmesinde çeÅŸitli teknikler uygulandığını belirten Doç. Dr. Yıldırım, ‘Rahim filmi olarak bilinen Histerosalpingografi (HSG) kısırlık tanısı ile baÅŸvuran kadınlarda tüplerinin açık olup olmadığını deÄŸerlendirmek için yapılır. En basit tanımıyla, rahim ve tüpleri görüntüleyen röntgendir. HSG, adet bitiminden hemen sonra genellikle adetin 7 ile 12’nci günleri arasında çekilir. Ä°ÅŸlem 5-10 dakika olup, çoÄŸu zaman aÄŸrısızdır. Bir diÄŸer yöntem ise yumurtalık rezerv testleridir. Kadının sahip olduÄŸu oositlerin ve kalitesi o kadının yumurtalık rezervinin yani kadının üreme potansiyelinin bir göstergesidir. Kadınlar erkeklerden farklı olarak belli bir sayıda yumurta ile doÄŸar ve doÄŸduktan sonra yeni yumurta yapmazlar. Dolayısıyla doÄŸumla sahip oldukları yumurta havuzunu menopoza kadar kaybederler. Kadınların yaşının arttıkça doÄŸurganlığının azalması doÄŸal bir süreçtir. Kadının yaşı ilerledikçe sadece yumurta sayısı azalmaz yumurta kalitesi de azalır. Anti-mülleryan hormon (AMH) testi de hastanın yumurtalıklarında büyümeye baÅŸlayan küçük foliküllerden salgılanan bir hormondur. Menstrüel siklusun herhangi bir gününde AMH testi yapılabilir, adetli olmayı gerektirmemektedir. AMH düzeylerine göre bir kadının gebe kalıp kalmayacağı ile ilgili bir yorum yapamayız’ dedi.’3 BASAMAKLI TEDAVÄ°’Tedavinin 3 basamaktan oluÅŸtuÄŸunu ifade eden Doç. Dr. Yıldırım, ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu: ‘Birinci basamak tedavide yumurtalamayı uyarmak için klomifen (Klomen) ya da letrozol (Femara) tablet kullanımıdır. Her iki ilaç da adetin 3 ila 5’inci günlerinde baÅŸlanır ve 5 gün boyunca kullanılır. Günde 1 doz ile baÅŸlanır eÄŸer yanıt alınamazsa bir sonraki adette doz arttırılabilir. Genellikle her iki ilaç içinde önerilen kullanım süresi 6 aydır. Ä°lk tedavide baÅŸarı saÄŸlanamazsa ikinci basamak tedavi dediÄŸimiz iÄŸne tedavisi ile yumurtlama uyarısı yapılır. Klomifen ile yumurtlama saÄŸlanamayan hastaların yüzde 43 ila 80’inde iÄŸne tedavisi ile yumurtlama yüzde 21 ile 29’unda gebelik elde edilebilir. Polikistik Over Sendromlu kadınlarda iÄŸne tedavisinde aşılama gerekliliÄŸi olmamakla birlikte, gebe kalma ihtimalini bir miktar arttırmak için aşılama tedavisi de eklenebilir.’Üçüncü basamak tedavide son basamağın tüp bebek yöntemi olduÄŸunu aktaran Doç. Dr. Gonca Yetkin Yıldırım, ‘Bu hastaların yumurtalık rezervleri iyi olduÄŸu için tüp bebekle canlı doÄŸum oranları da iyidir. Ayrıca elde edilen yumurta sayısı fazla olduÄŸunda daha fazla embriyo elde edilmekte ve elde kalan kaliteli embriyolar dondurulabilmektedir. Embriyo dondurulması bu hastalarda tekrar iÄŸne tedavisi uygulamadan sadece rahimin hazırlanması sürecinden sonra rahime yerleÅŸtirilmesine olanak saÄŸlamaktadır. PKOS’lu hastalarda tüp bebek tedavisi sırasında en korktuÄŸumuz durumlardan biri bu olgularda aşırı uyarım sendromu (OHSS) geliÅŸmesidir. Bu hastalıkta damarların geçirgenliÄŸi artar ve vücut boÅŸluklarında (karında, göğüs kafesinde) sıvı birikir. Bu hastalıktan kaçınmak için tüp bebek tedavi sürecini yumurta toplama iÅŸlemini yapıp, transferi iptal etmek ve bütün embriyoları dondurmaktır. Böylelikle aşırı uyarım sendromu riski sıfırlanmakta ve rahim dinlenmesi ile canlı doÄŸum oranları artmaktadır’ ifadelerini kullandı. ‘Ä°NFERTÄ°LÄ°TENÄ°N NEDENÄ° TÃœP TIKANIKLIÄžI OLABÄ°LÄ°R’Kısırlığa baÄŸlı nedenlerin yüzde 25 ile 35’inden tüp tıkanıklığının sorumlu olduÄŸunu söyleyen Doç. Dr. Yıldırım, ‘Tüpler rahmin her iki yanında bulunur ve yumurtalıklara baÄŸlıdır. Tüp tıkanıklığı olması durumunda yumurta ve sperm karşılamaz ve bu nedenle de gebelik oluÅŸmaz. Her iki taraflı tıkanıklık olabileceÄŸi gibi tek taraflı tıkanıklıklarda görülebilir. Tubal faktöre baÄŸlı kısırlık geçirilmiÅŸ pelvik enfeksiyonlara baÄŸlı olarak görülebileceÄŸi gibi endometriozise (çikolata kisti), tüberküloz, geçirilmiÅŸ ektopik gebelik öyküsü veya geçirilmiÅŸ karın içi ameliyatlara baÄŸlı olarak da görülebilir. Tüp tıkanıklığı olan kadınların çoÄŸunda hiçbir ÅŸikayet olmaz. Kısırlık nedeniyle doktora baÅŸvurduklarında yapılan tetkikler sonucu tanı alırlar. 100 kadından 15’inde tüpler gerçekte tıkalı olmamasına raÄŸmen tıkalıymış gibi görünebilir. Tüp tıkanıklığı olan hastalarda tedavide tüp bebek uygulaması düşünülmelidir’ diye konuÅŸtu. 

Bir önceki yazımız olan Maske kullanımı, solunum problemlerinin fark edilmesini sağlıyor başlıklı makalemizde Burun estetiği, Burun Tıkanıklığı ve Estetik hakkında bilgiler verilmektedir.